Soms komt het voor dat er problemen ontstaan met de borstvoeding, die niet met de hoeveelheid borstvoeding te maken hebben, zoals een borstontsteking (mastitis) of spruw (schimmelinfectie). In dit artikel kun je lezen wat het is en wat je er aan zou kunnen doen om het te behandelen.

Een borstontsteking ontstaat vaak opeens. Een borstontsteking ontstaat doordat er melk in de borst ‘stil staat’. Dit kan komen doordat de baby de borst niet goed leeg drinkt, doordat de kolf de borst niet goed leeg maakt vanwege te grote of te kleine borstschilden, maar het kan ook komen door te strakke kleding of een te strakke BH, een vinger op de borst om het neusje van de baby vrij te houden of door een te strakke rugtas/babydrager. In al deze gevallen wordt de borst niet goed leeggedronken of worden de melkkanaaltjes dichtgedrukt waardoor de borst niet leeggedronken kan worden. Je hebt een iets hogere kans op een borstontsteking als je tepelkloven hebt, omdat er dan een bacterie via de tepelkloven in de borst terecht kan komen.

Als je een borstontsteking hebt, ervaar je vaak klachten zoals een rode/harde plek op de borst die ook warm kan aanvoelen, een grieperig gevoel en koorts of verhoging.

Een borstontsteking is niet gevaarlijk voor de baby. De melk uit de borst die ontstoken is kun je gewoon aan de baby geven. Als je merkt dat je een borstontsteking hebt is het belangrijk om actie te ondernemen om te voorkomen dat de ontsteking erger wordt. Hierbij is het belangrijk dat de melk die ‘stil staat’ in de borst weer in beweging komt. Hieronder een aantal tips:

• zorg dat je de baby blijft aanleggen, het liefst elke 2 uur, om de doorstroming in de borst op gang te houden. 
• Probeer bij het voeden eerst de ontstoken borst aan te bieden. Is dit te pijnlijk? Leg de baby dan eerst aan de ‘gezonde’ borst en als de melk op gang komt, wissel dan van borst. 
• verwarm de borst voor de voeding door middel van een warm kompres of een kruik. Op deze manier wordt de stilstaande melk vloeibaarder en komt het gemakkelijker uit de borst. Daarnaast is het goed om de ontstoken plek tussen de voedingen door te koelen. 
• Masseer de harde plek mee tijdens de voeding, om de melk los te krijgen
• Je kunt de harde/rode plek ook los trillen met behulp van bijvoorbeeld een elektrische tandenborstel. 
• Gebruik paracetamol of ibuprofen (zo kort mogelijk)

Kijk hier of hier voor meer tips en informatie over borstontsteking.

Mocht er geen verbetering optreden na deze tips of je hebt koorts die oploopt, neem dan contact op met de huisarts voor een antibiotica kuur. 

Een ander probleem wat soms voorkomt als je borstvoeding geeft is spruw. Spruw is een schimmelinfectie, veroorzaakt door de schimmel candida albicans. Dit is een schimmel die bij iedereen voorkomt, maar waar je soms last van kunt hebben als het evenwicht tussen de schimmels en bacteriën in je lichaam niet in evenwicht is, zoals bijvoorbeeld na een antibiotica kuur. 

Deze schimmelinfectie kan voorkomen in het mondje van de baby, op de tepel en tepelhof, maar het kan ook een vaginale schimmelinfectie of luieruitslag veroorzaken. Spruw is niet schadelijk voor de baby, maar het kan wel problemen geven met de voeding. Het is dan ook belangrijk om het te laten beoordelen en behandelen als je het idee hebt dat jij en/of de baby last heeft van de schimmelinfectie. Als jij of je baby geen klachten hebben, dan hoeft een schimmelinfectie niet behandeld te worden. 

Als een schimmelinfectie van Candida problemen geeft, dan merk je dat aan dat de baby de tepel frequent loslaat, onrustig is tijdens de voeding, klakkende geluiden maakt tijdens de voeding, veel huilt, of witte aanslag op de tong heeft die je niet kunt wegvegen. Jij als moeder merkt vooral pijn de borst of tepels tijdens en na de voeding, glanzende tepels

Een candida schimmelinfectie kun je behandelen op verschillende manieren. Er zijn middeltjes te verkrijgen via de huisarts wat je kunt gebruiken in het mondje van de baby en op de borst. Ook is het middel gentiaan violet te koop. Belangrijke tips waar je mee moet beginnen als je een schimmelinfectie ontdekt:

• Licht en lucht: schimmels houden van een vochtige omgeving en groeien daar ook het beste. 
• Goede hygiëne: na iedere luierwisseling, toiletbezoek en voor en na het voeden handen wassen is belangrijk. Bij voorkeur met warm water en zeep, en indien mogelijk iedere keer een schone handdoek gebruiken om je handen mee af te drogen.
• Suikers: schimmels houden van suiker. Mocht je last hebben van terugkerende schimmelinfecties kan het aan te raden zijn om suikerrijke producten te vermijden, maar ook om op te letten dat je niet teveel koolhydraten en melkhoudende producten gebruikt. Hierin zitten suikerrijke verbindingen waardoor de schimmel kan blijven groeien. 
• Hygiëne: het is belangrijk dat alles wat de baby in zijn mond stopt of wat met de mond in aanraking komt: kolf, borstschilden, fopspeen en speelgoed goed schoon te houden. De kolfonderdelen en de fopspeen zouden eventueel elke dag uitgekookt kunnen worden. Daarnaast is het goed om iedere dag een schoon nachthemd aan te trekken en beddengoed en hydrofiele doeken na eenmalig gebruik te wassen op tenminste 60 graden. 
• Invriezen van ‘besmette’ melk doodt de schimmel niet. De schimmel kan tegen kou, maar kan niet tegen hitte. Als je melk hebt ingevroren wat mogelijk de schimmel in zich heeft, is het raadzaam om deze voordat je het geeft aan je baby te verwarmen tegen het kookpunt aan. 

Als de schimmel hardnekkig is of steeds terugkomt, kan het zijn dat je partner of een ander persoon in je huishouden ook besmet is. Als je dat idee hebt is het belangrijk dat iedereen in het huishouden behandeld wordt, om de terugkeer van de schimmel te voorkomen. Het is daarom ook altijd belangrijk om niet alleen de baby te behandelen, maar altijd moeder en kind tegelijk behandelen.